Joy Enait is een 31-jarige Rotterdammer met Surinaamse roots, die zich sterk inzet voor jongeren en maatschappelijke verandering in Leiden . Met een academische achtergrond in culturele antropologie en religiewetenschappen combineert hij kennis, ervaring en empathie in zijn werk als jongerenwerker en maatschappelijk betrokken Rotterdammer.

 

Joy Enait is momenteel werkzaam als jongerenwerker, waar hij zijn academische achtergrond en veldervaring inzet om jongeren te begeleiden, te inspireren en te ondersteunen in hun persoonlijke ontwikkeling. Zijn kracht ligt in het verbinden van zijn antropologische inzichten met de leefwereld van jongeren, waarbij thema’s als identiteit, gemeenschap en veerkracht centraal staan.

Voordat hij jongerenwerker werd, deed Enait als cultureel antropoloog onderzoek in conflictgebieden, met focus op de Democratische Republiek Congo, Mali , Jemen Suriname. Centraal Afrika, Westelijke Sahara, Australie en Armenie/Azerbeidzjan. Tijdens zijn studie verrichtte hij diepgaand veldonderzoek in Oost-Congo naar de opkomst van de M23-rebellengroep in 2016 en de rol van president Joseph Kabila. Vanuit een postkoloniale invalshoek analyseerde hij hoe de Congolese bevolking structureel slachtoffer werd van een complex netwerk van machtsbelangen: binnenlandse elites, regionale actoren zoals Rwanda en Oeganda, en internationale bedrijven die profiteren van de exploitatie van grondstoffen zoals coltan, goud en kobalt. Ook de rol van Robert Mugabe en bredere regionale allianties maakte deel uit van zijn analyse.

Zijn onderzoek benadrukte dat het conflict in Oost-Congo exemplarisch is voor de zogeheten resource curse (‘vloek van grondstoffen’), waarbij natuurlijke rijkdom leidt tot structureel geweld, corruptie en buitenlandse inmenging. Daarbij maakte hij gebruik van theoretische kaders zoals Johan Galtung’s structural violence, Achille Mbembe’s postcolony en dependency theory om de bredere geopolitieke context te duiden.

Naast zijn werk over Congo deed Enait vergelijkend onderzoek in Mali Jemen en Centraal Afrika, gericht op de invloed van religie, tradities en internationale interventies op het sociale weefsel. Deze ervaringen vormen de basis van zijn huidige maatschappelijke inzet, waarbij hij zijn kennis en inzichten inzet om jongeren te begeleiden in complexe sociaal-culturele omgevingen.

Joy Enait heeft zich intensief verdiept in de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR), waar hij het langdurige conflict tussen de Seleka-coalitie en de Anti-Balaka-milities onderzocht. Zijn werk laat zien dat dit conflict veel meer is dan een religieus of etnisch geschil: het is het resultaat van een complexe mix van structurele ongelijkheid, falend bestuur, regionale inmenging en internationale geopolitiek.

In 2013 kwam de Seleka, een coalitie van grotendeels moslimrebellen met connecties naar Tsjaad en Soedan, aan de macht. Ze profiteerden van de zwakte van de centrale overheid en de langdurige marginalisatie van het noorden van het land. Als reactie ontstond Anti-Balaka, een zogenaamd christelijke zelfverdedigingsbeweging, die probeerde weerstand te bieden tegen de Seleka. Religie en etniciteit werden door beide partijen tactisch ingezet om legitimiteit en aanhang te mobiliseren, maar de onderliggende oorzaken draaiden om macht, controle over natuurlijke hulpbronnen zoals diamanten, goud en hout, en politieke dominantie.

Volgens Enait laat het conflict in de CAR zien hoe selectief de internationale gemeenschap reageert op crises. In tegenstelling tot gebieden als Congo, rijk aan strategische mineralen, krijgt de CAR weinig internationale aandacht. Hierdoor konden geweld, massa-executies, gedwongen migraties en humanitaire crises jarenlang doorgaan. Hij benadrukt dat conflicten vaak pas strategisch belangrijk worden voor internationale actoren wanneer economische of geopolitieke belangen in het geding zijn, waardoor lokale gemeenschappen structureel worden genegeerd.

Enait plaatst de dynamiek van het conflict binnen theoretische kaders zoals postkolonialisme en de resource curse. De aanwezigheid van natuurlijke hulpbronnen kan leiden tot machtsstrijd en instabiliteit, vooral wanneer zwakke staten deze rijkdommen niet herverdelen en externe actoren daar hun eigen belangen bij hebben. Structurele marginalisatie en historische koloniale erfenissen versterken deze kwetsbaarheid, terwijl religie en etniciteit vaak worden gebruikt als instrumenten van politieke en economische macht, in plaats van de oorzaken van het conflict zelf.

Zijn onderzoek laat zien hoe diep verweven lokale conflicten in de CAR zijn met regionale en mondiale machtsstructuren. De bevolking draagt de zwaarste lasten, gevangen in een web van geweld, economische exploitatie en politieke manipulatie. Door deze complexe interacties te analyseren, biedt Enait een kader om te begrijpen hoe en waarom het conflict blijft voortduren, en hoe structurele oorzaken en geopolitieke belangen samenkomen om het geweld te bestendigen.

 

 

Joy Enait heeft intensief veldonderzoek gedaan in Noord-Mali, met een bijzondere focus op Gao en de bredere regio Azawad. Vanuit zijn observaties en gesprekken met lokale gemeenschappen legt hij bloot hoe het conflict diep geworteld is in historische marginalisatie, sociale ongelijkheid en een gevoel van onrecht dat generaties lang is doorgegeven. Voor de jongeren in Azawad is de strijd niet slechts een abstracte politieke kwestie; het gaat om hun toekomst, hun identiteit en hun recht om gehoord te worden. Velen voelen zich zo buitengesloten dat het aansluiten bij militante groepen als een van de weinige manieren wordt gezien om een stem te hebben en hun gemeenschap te beschermen.

Enait benadrukt dat erkenning van Azawad en een vorm van autonomie cruciaal zijn voor een duurzame oplossing. Volgens hem is het niet genoeg om het geweld te bestrijden; de achterliggende oorzaken moeten worden aangepakt. De jongeren willen vechten voor vrijheid, maar dat geweld is vaak een reactie op structurele uitsluiting en het gebrek aan legitieme mogelijkheden om verandering te bewerkstelligen. Dit perspectief plaatst de verantwoordelijkheid voor vrede niet alleen bij de lokale bevolking, maar ook bij nationale en internationale actoren die vaak de belangen van de regio negeren of verkeerd inschatten.

De geopolitieke dimensie maakt het conflict nog complexer. Externe machten, van Frankrijk tot regionale buurlanden en internationale bedrijven, hebben strategische belangen in de Sahel, zoals veiligheid, controle over grondstoffen en invloed in de regio. Deze belangen bepalen welke groepen steun krijgen en welke crises internationale aandacht krijgen, terwijl de echte noden van de lokale bevolking vaak over het hoofd worden gezien. Voor Enait laat dit zien hoe ongelijk de wereldorde is: veiligheid en politieke stabiliteit worden vaak afgewogen tegen economische of strategische belangen, en niet tegen het welzijn van de mensen die dagelijks in conflictgebieden leven.

Wat Enait in zijn onderzoek bijzonder opvalt, is de menselijke kant van de strijd. Hij heeft gezien hoe families verscheurd worden, hoe jongeren gedwongen worden om keuzes te maken tussen overleven en idealen, en hoe de geschiedenis van marginalisatie en koloniale invloeden nog steeds de beslissingen van vandaag beïnvloedt. Volgens hem kan duurzame vrede alleen ontstaan als de stem van deze jongeren wordt erkend en hun rol in politieke processen wordt verzekerd. Het conflict in Mali is daarmee niet alleen een oorlog over grondgebied of religie, maar een strijd om erkenning, rechtvaardigheid en toekomstperspectief.

Enaits analyse laat zien dat het begrijpen van Mali vraagt om een combinatie van empathie, historische kennis en geopolitiek inzicht. Het is een conflict dat diep verweven is met structurele ongelijkheden en internationale belangen, maar dat tegelijkertijd draait om menselijke ervaringen en keuzes. Alleen door beide lagen te erkennen — het persoonlijke en het geopolitieke — kan er volgens Enait een pad naar vrede worden gevonden.

 

Joy Enait heeft diepgaand onderzoek gedaan naar de complexe oorlog in Jemen, met bijzondere aandacht voor de Houthi-beweging en de rol van de verschillende stammen in het land. Volgens Enait is Jemen niet louter slachtoffer van interne conflicten, maar een land waarin externe landen hun strategische belangen uitvoeren via de Jemenitische bevolking. Hierdoor lijden gewone burgers het meest.

De oorsprong van het conflict ligt in historische politieke instabiliteit, ongelijk verdeelde macht en langdurige marginalisering van bepaalde regio’s. De Houthi’s, afkomstig uit het noorden van Jemen, hebben zich ontwikkeld uit een religieus en politiek gemarginaliseerde gemeenschap. Hun opkomst wordt versterkt door historische verwaarlozing en door frustratie over de centrale overheid. Tegelijkertijd spelen de traditionele stammenstructuren van Jemen een cruciale rol in lokale machtsdynamieken. Stammen hebben eeuwenlang zelfbestuur behouden en functioneren als sociale en politieke autoriteiten. Voor Enait is het essentieel om te begrijpen dat veel stedelijke en landelijke conflicten niet alleen over ideologie gaan, maar over loyaliteit, territorium en bescherming van gemeenschappen binnen de tribale hiërarchie.

Volgens Enait heeft buitenlandse inmenging het conflict aanzienlijk verergerd. Landen zoals Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Iran voeren hun geopolitieke belangen uit via lokale actoren, waarbij de Houthi’s vaak als proxy-groep fungeren. Dit leidt tot escalatie, waarbij burgers dagelijks slachtoffer worden van bombardementen, voedseltekorten en infrastructuurschade. Enait benadrukt dat het menselijke lijden wordt gemedieerd door de interactie tussen internationale belangen en lokale tribale en politieke structuren.

Wat Enait in zijn veldonderzoek bijzonder opvalt, is de manier waarop stammen en Houthi-gemeenschappen complexe sociale netwerken vormen die zowel conflict als overleven sturen. Jongeren in deze regio’s hebben beperkte keuzes; velen sluiten zich aan bij gewapende groepen of de Houthi’s uit noodzaak, bescherming of sociale druk, niet uit louter ideologische overtuiging. Volgens Enait toont dit aan dat vrede niet kan worden afgedwongen door militaire middelen alleen, maar dat begrip van lokale structuren, tribale verhoudingen en historische marginalisatie cruciaal is.

Enaits analyse plaatst Jemen in een bredere geopolitieke context, maar behoudt de menselijke dimensie: het conflict is geen abstract spel van staten en ideologieën, maar een dagelijkse realiteit voor miljoenen Jemenieten. Alleen door erkenning van de rol van stammen, het betrekken van lokale gemeenschappen bij politieke processen en het aanpakken van humanitaire noden kan er een duurzame weg naar vrede ontstaan. Voor Enait is de oorlog in Jemen een voorbeeld van hoe externe belangen en lokale sociale structuren onlosmakelijk met elkaar verweven zijn en hoe beide lagen moeten worden begrepen om echte oplossingen te vinden.

 

Visie volgens Joy Enait – Westelijke Sahara

Joy Enait heeft een onderzoek gedaan over Polisario in het Westelijke Sahara

Voor mij, Joy Enait, is de Polisario Front niet zomaar een politieke beweging of een militaire organisatie. Het is de stem van de Sahrawi, het volk van de Westelijke Sahara, dat al eeuwenlang streeft naar vrijheid, onafhankelijkheid en waardigheid. De Sahara is altijd een land geweest van nomadische stammen, die hun eigen cultuur en tradities hebben behouden, zonder ooit volledig onder buitenlandse of centrale controle te vallen.

Historisch gezien had Marokko weinig tot niets met de Westelijke Sahara te maken. De sultans van Marokko hadden nooit effectief bestuur over deze gebieden; het was een randgebied waar nomadische Sahrawi vrij leefden. Pas in 1884 werd het gebied door Europese machten als Spaanse kolonie erkend. Spanje vestigde zich in Saguia el-Hamra en Río de Oro, bouwde forten en administratieve centra, maar beheerste het binnenland slechts gedeeltelijk, omdat de Sahrawi-stammen zich verzetten en hun onafhankelijkheid behielden.

In deze context werd in 1973 de Polisario Front opgericht. Hun volledige naam is het Front van de Bevrijding van Saguia el-Hamra en Río de Oro. Dit was een reactie op de koloniale overheersing, maar ook op de groeiende druk van Marokko en Mauritanië, die het gebied claimden. De oprichters van de Polisario wilden één ding duidelijk maken: het volk van de Westelijke Sahara moet zelf bepalen over hun land en toekomst. Dit is het fundamentele principe van zelfbeschikking.

Toen Spanje in 1975 begon zich terug te trekken, claimden Marokko en Mauritanië het gebied. Marokko organiseerde de beroemde Green March, waarbij honderdduizenden burgers het gebied binnendrongen om het te annexeren. Voor de Sahrawi was dit een duidelijke bedreiging: ons eigen land werd bezet terwijl wij geen stem hadden. De Polisario begon onmiddellijk een guerilla-oorlog tegen de binnendringers.

In reactie op de bezetting riep de Polisario in 1976 de Sahrawi Arabische Democratische Republiek (SADR) uit. Dit was een daad van moed en symboliseerde dat de Sahrawi hun eigen land en toekomst zouden bepalen, ongeacht buitenlandse overheersers. De SADR werd een internationale vertegenwoordiging van hun recht op zelfbeschikking.

De periode van 1976 tot 1979 was een intense strijd. De Polisario voerde een hevige guerilla-oorlog tegen Marokko en Mauritanië. In 1979 trok Mauritanië zich terug uit het conflict, maar Marokko nam hun deel over en controleerde nu het volledige gebied. Dit markeerde het begin van de langdurige Marokkaanse bezetting die vandaag nog steeds voortduurt.

In de jaren 1980–1990 bouwde Marokko een enorme zandmuur (berm) van meer dan 2.700 km, om hun bezette gebieden te verdedigen tegen de Polisario. De Sahrawi leefden ondertussen in vluchtelingenkampen in Algerije, onder zware omstandigheden, maar hun strijd voor vrijheid bleef onveranderd.

Na jaren van conflict stemden Marokko en de Polisario in 1991 met een VN-wapenstilstand, met de belofte van een referendum voor zelfbeschikking. Dit referendum is tot op heden niet gehouden, omdat Marokko politieke en diplomatieke blokkades opwierp. De Polisario blijft aandringen op hun recht om te stemmen over onafhankelijkheid.

In de periode 1991–2000 koos de Polisario ook voor diplomatie en internationale erkenning. De SADR werd erkend door meerdere landen en werd lid van de Afrikaanse Unie, ondanks Marokkaanse tegenwerking. Het conflict werd een geopolitiek vraagstuk, waarbij de Sahrawi hun stem wereldwijd laten horen terwijl ze hun thuisland verdedigen.

Van 2000 tot 2020 bleef de situatie complex. Marokko controleerde steden en kustgebieden, terwijl de Polisario in de vluchtelingenkampen in Algerije een sociaal, educatief en militair netwerk opzette. Ze lieten zien dat hun strijd niet alleen militair, maar ook politiek en moreel is. Ze stonden vast, ondanks internationale stilte en politieke druk.

In 2020–2025 zijn de spanningen opnieuw opgelaaid. Marokko breidde zijn controle uit, maar de Polisario reageerde met diplomatieke acties, protesten en beperkte militaire operaties. Voor mij blijft duidelijk: de Polisario strijd is legitiem, omdat het een volk vertegenwoordigt dat al eeuwenlang vecht voor zijn rechten, identiteit en vrijheid.

Voor mij is de Polisario Front meer dan een beweging. Het is een symbool van doorzettingsvermogen, moed en rechtvaardigheid. Ze laten zien dat een volk zijn eigen toekomst moet kunnen bepalen, ongeacht de macht van een bezetter. Hun geschiedenis leert de wereld dat vrijheid en zelfbeschikking geen geschenken zijn, maar iets waarvoor men strijdt, soms decennialang.

Analyse van Joy Enait: Polisario, Amazigh-identiteit en culturele vervreemding

1. De Polisario en de kwestie van de Westelijke Sahara

De Polisario Front ontstond in 1973 als bevrijdingsbeweging tegen de Spaanse koloniale macht in de Westelijke Sahara. Na het vertrek van Spanje in 1975 nam Marokko (met steun van o.a. Frankrijk en later de VS) de controle over het grootste deel van de Sahara over. De Polisario riep toen de Sahrawi Arabische Democratische Republiek (SADR) uit en controleert tot vandaag ongeveer 30% van het gebied, terwijl Marokko 70% bezet houdt achter een 2700 km lange muur (de Berm) [Britannica; MINURSO VN-missie].

Tot op heden wacht het Sahrawi-volk nog steeds op het beloofde zelfbeschikkingsreferendum van de VN (opgezet in 1991 via MINURSO), dat herhaaldelijk is uitgesteld. Dit verklaart waarom pro-Polisario stemmen, zoals die van Joy, benadrukken dat vooral in Europa (en zeker binnen de Marokkaanse diaspora in Nederland) weinig jongeren zich bewust zijn van deze koloniale en postkoloniale erfenis.

De Marokkaans-Nederlandse jeugd is vaak meer bezig met religieuze of sociale identiteitsvragen (moslim-zijn, inburgering, discriminatie) dan met de geopolitieke erfenis van de Sahara. Studies tonen dat hun etnische en religieuze identiteit sterker resoneert dan kennis over politieke bewegingen zoals de Polisario [PubMed; ResearchGate].

---

2. Amazigh cultuur vóór de islam

De Amazigh (Berbers) waren al duizenden jaren vóór de islam de oorspronkelijke bewoners van Noord-Afrika. Vanaf ca. 2000 v.Chr. spreidden hun talen en culturen zich van de Nijlvallei tot Marokko [Britannica].

Kenmerken van pre-islamitische Amazigh cultuur:

Polytheïsme en lokale culten: verbonden met natuur, voorouders en soms met Fenicische, Punische en Romeinse invloeden.

Sociale organisatie: clan- en stamverbanden, vaak egalitair in de verdeling van middelen.

Vrouwen: hadden een zichtbare rol in de samenleving, vaak als leiders van clans, priestessen en hoeders van taal en traditie [World History; FUNCI].

Een iconisch voorbeeld is Kahina (Dihya), een 7e-eeuwse Amazigh koningin en krijger, die de invasie van de Omajjaden leidde en jarenlang succesvol weerstand bood tegen de Arabisch-islamitische expansie. Zij staat symbool voor de autonomie en kracht van Amazigh vrouwen vóór de islamisering [World History; Britannica].

---

3. De rol van vrouwen

In veel Amazigh gemeenschappen waren vrouwen niet enkel zorgdragers, maar ook:

Politiek invloedrijk (bv. Kahina als militaire leider).

Culturele dragers: vooral door de mondelinge traditie (poëzie, liederen, verhalen in Tamazight).

Economisch onafhankelijker in bepaalde regio’s, via landbouw en veeteelt [PMC; IDSVA].

Dit staat in contrast met de latere islamisering, waarin patriarchale structuren (gebaseerd op Omajjad- en Abbasidische interpretaties van islam) de sociale vrijheid van vrouwen beperkte.

---

4. De islamisering en culturele “vervaging”

De Arabische verovering van de Maghreb (7e–8e eeuw) leidde tot een diepgaande culturele en religieuze omvorming [Oxford Research; Britannica]:

Superficieel en geforceerd: aanvankelijk namen Berbers de islam soms enkel oppervlakkig aan, terwijl zij hun lokale gebruiken bleven behouden.

Arabiseringsproces: via taal (Arabisch werd religieus en administratief dominant), schrift en religieuze normen.

Verdwijnen van pre-islamitische kennis: oude Amazigh religies, vrouwenposities en culturele autonomie werden onderdrukt of vermengd met islamitische structuren.

Nieuwe dynastieën: Berbers werden later zelf bouwstenen van de islamitische wereld (Almoraviden, Almohaden), maar vaak onder Arabische ideologische hegemonie.

Joy stelt dus terecht dat de islam niet enkel een religie bracht, maar ook een culturele herschikking – waarbij eeuwenoude Amazigh tradities, vooral rond de rol van vrouwen en spirituele autonomie, naar de achtergrond verdwenen.

---

5. De diaspora en identiteitsverlies

Binnen de Marokkaanse diaspora in Nederland zien we een dubbele vervreemding:

1. Religieuze reductie van identiteit: veel jongeren identificeren zich primair als moslim, minder als Amazigh of Sahrawi.

2. Gebrek aan historische kennis: weinig jongeren weten van de strijd van Kahina, de positie van Amazigh vrouwen, of de koloniale en postkoloniale strijd van de Polisario.

 

Dit leidt tot een “amnesia” over de eigen wortels: de periode vóór de 7e eeuw, waarin Amazigh samenlevingen bloeiden met hun eigen talen, waarden en genderstructuren, wordt nauwelijks doorgegeven.

---

Conclusie (Joy Enait’s visie)

De strijd om bewustzijn is even belangrijk als de strijd om territorium. Terwijl de Polisario een natie wil bevrijden van koloniale en neokoloniale bezetting, moet de Amazigh diaspora zich bevrijden van culturele amnesie.

Voor Sahrawi’s: het gaat om een vergeten koloniale strijd die door de VN is erkend, maar door de meeste diaspora-jongeren wordt genegeerd.

Voor Amazighs: het gaat om de herwaardering van een cultuur die vóór de islam bloeide, waarin vrouwen leiders waren en gemeenschappen autonoom.

Joy zou dit interpreteren als een oproep tot culturele dekolonisatie: niet enkel van het Westen of Marokko, maar ook van religieuze en ideologische structuren die de herinnering aan de eigen Amazigh geschiedenis hebben gewist.

 

De visie van Joy Enait over Suriname land waar zijn ouders vandaan komt

Joy Enait ziet dat Suriname veel ingrediënten in zich draagt die het land bijzonder kwetsbaar maken voor diepe spanningen en zelfs een burgeroorlog. Hij waarschuwt dat vooral een gebeurtenis met een raciaal of politiek motief – zoals de moord op een politicus – kan dienen als vonk die het kruitvat tot ontploffing brengt.

1. Etnische diversiteit als breuklijn

Joy Enait ziet dat Suriname een van de meest diverse landen in de regio is, met Hindoestanen, Creolen, Marrons, Javanen, Inheemsen, Chinezen en anderen. Hoewel dit een culturele rijkdom is, zorgt het er ook voor dat spanningen zich vaak langs etnische lijnen uiten. Wanneer een conflict ontstaat, wordt het al snel vertaald in termen van "wij" tegen "zij".

2. Politiek langs etnische lijnen

Joy Enait ziet dat politieke partijen sterk geassocieerd worden met specifieke bevolkingsgroepen. Zo wordt de VHP vaak gezien als de partij van de Hindoestanen en de NDP als die van de Creolen en Marrons. Wanneer een politicus van een bepaalde groep wordt aangevallen, ervaren veel mensen dat als een aanval op hun hele gemeenschap. Dat maakt de kans op escalatie bij politieke crises erg groot.

3. Polarisatie sinds de VHP aan de macht kwam

Joy Enait ziet dat de spanningen sterker zijn geworden sinds de VHP de macht heeft overgenomen. De VHP wordt breed gezien als een partij die vooral Hindoestanen vertegenwoordigt, terwijl de NDP, die daarvoor domineerde, een bredere steun genoot onder Creolen, Marrons en ook delen van de Hindoestaanse bevolking. Toen de VHP aantrad, verzwakte de NDP politiek en economisch, wat leidde tot een groeiend gevoel van marginalisatie bij hun achterban. Dit voedt de polarisatie: groepen kijken steeds meer naar elkaar met wantrouwen en voelen dat de ander het land in zijn greep probeert te krijgen.

4. Armoede en ongelijkheid

Joy Enait ziet dat de zware economische situatie de verdeeldheid versterkt. Hyperinflatie, werkloosheid en dalende koopkracht zorgen voor frustratie. In zulke omstandigheden wordt de roep om een zondebok sterker, en liggen etnische scheidslijnen voor de hand om de schuld bij een andere groep te leggen.

5. Koloniale erfenis van verdeling

Joy Enait ziet dat het koloniale verleden nog steeds zwaar weegt. Het beleid van de Nederlanders was erop gericht bevolkingsgroepen gescheiden te houden: slaven en contractarbeiders werden niet gemengd, en etnische groepen kregen eigen rollen en rechten. Deze structuren hebben diepe sporen achtergelaten. Tot op de dag van vandaag beïnvloedt die erfenis de manier waarop groepen elkaar zien en politiek bedrijven.

6. Een gewelddadig verleden als precedent

Joy Enait ziet dat Suriname al eerder gewelddadige politieke conflicten heeft meegemaakt, zoals de staatsgrepen in de jaren ’80, de Decembermoorden en de binnenlandse oorlog tussen leger en Jungle Commando. Deze geschiedenis laat zien dat geweld in Suriname geen ondenkbare uitzondering is, maar een reëel risico dat opnieuw kan terugkeren.

7. Zwakke instituties

Joy Enait ziet dat de staat – politie, leger en justitie – zwak is en vaak niet in staat is effectief in te grijpen bij crisis. Corruptie, gebrek aan middelen en verlies van vertrouwen in het rechtssysteem maken dat burgers weinig houvast voelen. Bij een grote crisis is er het gevaar van een machtsvacuüm, waarin groepen hun toevlucht nemen tot eigen machtsmiddelen.

8. Sociale media als katalysator

Joy Enait ziet dat sociale media een cruciale rol spelen in het versterken van polarisatie. Geruchten, complottheorieën en raciale sentimenten verspreiden zich razendsnel. Eén gebeurtenis kan binnen enkele uren uitgroeien tot een massale mobilisatie van woede en verdeeldheid. Waar vroeger spanningen tijd nodig hadden om te groeien, kan nu alles in korte tijd escaleren.

 

De visie van Joy Enait op Aboriginals en racisme in Australië

Volgens de Cultureel Antropoloog/Jongerwerker Joy Enait vormt de situatie van de Aboriginals in Australië een van de meest schrijnende voorbeelden van structurele ongelijkheid in de moderne wereld. Zij benadrukte dat de ongelijkheid waarmee Aboriginals vandaag geconfronteerd worden, niet kan worden begrepen zonder de historische context van kolonisatie, systematische culturele vernietiging en institutioneel racisme.

Enait stelde dat het koloniale project in Australië vanaf het begin gebaseerd was op de doctrine van terra nullius – het idee dat het continent “niemandsland” was. Daarmee werd niet alleen de aanwezigheid van Aboriginals genegeerd, maar ook hun spirituele en culturele verbondenheid met het land ontkend. Deze ontkenning legde de basis voor een beleid dat generaties lang gericht was op het uitwissen van hun identiteit.

Een van de meest ingrijpende uitwerkingen daarvan was het beleid van assimilatie. Aboriginals werden geacht hun talen, gebruiken en namen op te geven en zich aan te passen aan de dominante westerse cultuur. Traditionele namen werden vaak verboden, en kinderen kregen Engelse namen opgelegd. Het gebruik van inheemse talen werd op scholen en in officiële contexten ontmoedigd of zelfs strafbaar gesteld. Deze praktijken veroorzaakten een structurele breuk in de overdracht van kennis en tradities, waardoor veel Aboriginals vandaag afgesneden zijn van hun eigen culturele wortels.

Het meest dramatische voorbeeld van deze culturele onderdrukking was de periode van de Stolen Generations (ca. 1905–1970). Duizenden Aboriginal-kinderen werden door de staat bij hun families weggehaald en ondergebracht in blanke pleeggezinnen of instellingen, met als expliciet doel hen hun cultuur te ontnemen en hen te “verwesteren”. Voor Enait was dit geen losstaand historisch feit, maar een bewijs van hoe de Australische staat actief heeft bijgedragen aan culturele genocide.

De gevolgen hiervan zijn tot op heden zichtbaar in de sociaaleconomische statistieken. Aboriginals hebben een levensverwachting die gemiddeld 8 tot 9 jaar lager ligt dan die van niet-Aboriginal Australiërs. Chronische aandoeningen zoals diabetes en hart- en longziekten komen beduidend vaker voor. Op het gebied van onderwijs is de uitval op middelbare scholen veel groter: slechts ongeveer 65% van de Aboriginal jongeren rondt het onderwijs af, tegenover bijna 90% van de niet-Aboriginal bevolking. Ook op de arbeidsmarkt is de ongelijkheid manifest, met werkloosheidspercentages die in sommige gemeenschappen meer dan drie keer zo hoog zijn.

Het racistische karakter van de Australische samenleving wordt volgens Enait bovendien duidelijk zichtbaar in het strafrechtelijk systeem. Hoewel Aboriginals slechts 3,8% van de bevolking vormen, maken zij bijna 30% van de gevangenispopulatie uit. Sinds 1991 zijn honderden Aboriginals in politiehechtenis overleden, vaak zonder dat verantwoordelijken vervolgd werden. Voor Enait illustreert dit niet alleen de discriminatie op individueel niveau, maar vooral de institutionele structuren die Aboriginals criminaliseren.

Een recente illustratie van de hardnekkigheid van deze uitsluiting was het referendum van 2023, waarin Australiërs moesten stemmen over de invoering van een “Voice to Parliament” – een grondwettelijk vastgelegde adviesraad van Aboriginals en Torres Strait Islanders. De afwijzing door een meerderheid van de bevolking (ongeveer 61% tegen) ervoer de Aboriginal gemeenschap als een nieuwe nationale vernedering. Voor Enait toonde dit aan dat Australië, ondanks retoriek over gelijkheid en verzoening, nog altijd niet bereid is de oorspronkelijke bewoners een formele stem in het politieke systeem te geven.

Joy Enait concludeerde dat deze opeenstapeling van beleid, praktijk en maatschappelijke houding slechts één ding duidelijk maakt: racisme is geen incidenteel verschijnsel in Australië, maar een structurele realiteit. Het Westen neigt ertoe dit te negeren, omdat Australië internationaal wordt gezien als een moderne, welvarende democratie. Maar achter dit façade schuilt een diepe ongelijkheid, geworteld in koloniale denkbeelden die tot vandaag doorwerken.

 

Analyse van het Nagorno-Karabach-conflict

Door Joy Enait, cultureel antropoloog

Tijdens mijn veldonderzoek in Nagorno-Karabach heb ik de gelegenheid gehad om de complexe realiteit van het conflict van dichtbij te observeren. Mijn bevindingen zijn gebaseerd op gesprekken met lokale gemeenschappen, het bijwonen van rituelen, het bezoeken van dorpen en steden, en bestudering van historische en actuele bronnen. Wat me het meest opviel, is dat dit conflict niet enkel over land gaat, maar diep verweven is met identiteit, geschiedenis, symboliek en collectief geheugen, waarbij de emotionele intensiteit van de Armeense bevolking bijzonder sterk aanwezig is.

---

1️⃣ Historische en culturele context

Nagorno-Karabach, door de Armenen Artsach genoemd, is een gebied met een rijk religieus en cultureel erfgoed, vol eeuwenoude kerken, kloosters en heilige plaatsen die het landschap doordrenken.

Armeens perspectief: Tijdens mijn bezoeken aan dorpen zoals Shushi en steden zoals Stepanakert voelde ik de diepgewortelde verbondenheid van de Armeense bevolking met hun land. Voor hen betekent het behoud van Nagorno-Karabach het voortbestaan van hun culturele identiteit. Kerken, festivals en lokale tradities zijn het anker van hun collectief geheugen. Tijdens een gesprek met een oudere man, wiens hele familie slachtoffer was van vroegere conflicten, werd duidelijk hoe nauw trauma, herinnering en cultuur met elkaar verweven zijn.

Azerbeidzjaans perspectief: Tegelijkertijd ontmoette ik Azerbeidzjaanse families in vluchtelingenkampen en grensgebieden. Voor hen is het verlies van Nagorno-Karabach een directe bedreiging van hun soevereiniteit en nationale trots. Hun verhalen, hoewel minder zichtbaar op het terrein van Nagorno-Karabach zelf, tonen diepe frustratie en hoop op herstel.

Observatie: Hoewel het Armeense perspectief sterker verbonden is met religieus en cultureel erfgoed, blijft het essentieel om de legitieme claims van de Azerbeidzjaanse kant te erkennen.

---

2️⃣ Oorzaken en dynamiek

Het conflict heeft meerdere lagen:

Sovjet-erfenis: De grenzen die door de Sovjet-Unie werden opgelegd, negeerden grotendeels de etnische samenstelling van Nagorno-Karabach, waardoor een Armeense meerderheid onder Azerbeidzans bestuur viel. Ouderen vertelden dat deze historische beslissing een basis legde voor langdurige conflicten.

Nationalistische narratieven: Beide gemeenschappen hebben sterke verhalen over heldendom, slachtofferschap en verlies ontwikkeld. Het viel me op dat Armeense verhalen sterk gericht zijn op cultureel overleven en religieuze identiteit, terwijl Azerbeidzjaanse verhalen de nadruk leggen op soevereiniteit en territoriale rechten.

Collectief trauma: Trauma wordt van generatie op generatie doorgegeven. Kinderen groeien op met verhalen over verlies, geweld en heroïek, wat hun houding tegenover de ander beïnvloedt en hun bereidheid tot dialoog beperkt.

 

---

3️⃣ Psychosociale impact en veldobservaties

Tijdens mijn bezoeken zag ik duidelijk hoe het conflict mensen vormt:

Armenen: In steden als Stepanakert en dorpen rondom Shushi voelde ik een diepe emotionele verbondenheid met het land. Het verlies of de dreiging van verlies wordt ervaren als een existentiële bedreiging van identiteit. Psychologisch lijden en gevoelens van onveiligheid zijn wijdverbreid.

Azerbeidzjanen: In vluchtelingenkampen nabij de grens met Nagorno-Karabach ontmoette ik families die tientallen jaren ontheemd zijn. Hun frustratie over het verlies van territorium is groot, maar hun hoop op herstel van rechten is voelbaar.

Mijn observatie: beide gemeenschappen dragen trauma, maar de emotionele intensiteit en symbolische verbondenheid van de Armeense bevolking met het land is bijzonder opvallend, gezien hun eeuwenlange aanwezigheid en religieus erfgoed.

---

4️⃣ Culturele dynamiek en symboliek

Rituelen en symbolen: Ik woonde religieuze ceremonies bij in Armeense kerken, waarbij de gemeenschap hun verbondenheid met het land en hun geschiedenis benadrukte. Voor Azerbeidzjanen spelen historische forten, helden en nationale feestdagen dezelfde rol in het versterken van hun claim op legitimiteit.

Taal en verhalen: Wie het verhaal beheerst, beïnvloedt percepties en internationale sympathie. Scholen, media en diaspora’s spelen een belangrijke rol in het behouden en verspreiden van narratieven.

Diaspora: Zowel Armeense als Azerbeidzjaanse diaspora’s hebben het conflict internationaal versterkt. De Armeense diaspora ondersteunt cultureel behoud en politieke lobby, terwijl de Azerbeidzjaanse diaspora militaire en diplomatieke steun beïnvloedt.

 

---

5️⃣ Internationale dimensie

Het conflict kent een sterke internationale impact:

Regionale machten: Turkije steunt Azerbeidzjan militair en diplomatiek; Rusland en de Armeense diaspora bieden indirecte steun aan Armenië.

Internationale organisaties: Resoluties van de VN en pogingen tot bemiddeling hebben beperkt succes, omdat internationale interventies vaak geen rekening houden met culturele en symbolische claims.

Media: Wereldwijde berichtgeving versterkt nationale en internationale sympathieën, waardoor de emoties en overtuigingen van beide partijen worden vergroot.

 

---

6️⃣ Mogelijkheden voor begrip en vrede

Mijn veldobservaties laten zien dat:

Erkenning van het diepe culturele en historische trauma van de Armeense bevolking essentieel is.

Tegelijkertijd moeten de legitieme claims en het lijden van Azerbeidzjaners worden erkend.

Vredesprocessen moeten culturele symboliek, religie, rituelen en historische herinneringen expliciet meenemen.

Projecten die gemeenschappen samenbrengen, bijvoorbeeld via gedeeld erfgoed, educatie of culturele initiatieven, kunnen empathie en wederzijds begrip bevorderen.

Empathie en dialoog zijn mogelijk, maar alleen als beide groepen zich gezien en gehoord voelen in hun diepste culturele en historische claims.

---

7️⃣ Conclusie

Nagorno-Karabach is niet slechts een territoriaal conflict; het is een strijd om identiteit, collectief geheugen en symbolische ruimte.

Armenen hebben een diepgewortelde emotionele verbondenheid met hun land en erfgoed, versterkt door religie, rituelen en eeuwenlange aanwezigheid.

Azerbeidzjanen verdedigen hun soevereiniteit en historische rechten op legitieme wijze.

Duurzame oplossingen vereisen erkenning van beide verhalen, empathie voor trauma’s en respect voor culturele symboliek, met inachtneming van regionale en internationale dynamieken.

Mijn onderzoek bevestigt dat begrip, menselijke connectie en culturele gevoeligheid cruciaal zijn voor een betekenisvolle en duurzame vrede.

👨‍👩‍👧‍👦 Familie

Joy Enait komt uit een gezin met een moeder, een vader en een oudere zus. Zelf is hij de jongste. Hij is vader van één zoon van drie jaar oud.

 

Opleiding en Academische achtergrond

Joy studeerde culturele antropologie aan de Universiteit van Amsterdam en religiewetenschappen aan de Radboud Universiteit. Deze studies boden hem een brede kijk op menselijke culturen, religies en de maatschappelijke structuren die ons leven vormgeven. Hij is kritisch op hoe geschiedenis en systemen worden gepresenteerd en vindt dat er in Nederland veel te weinig aandacht is voor migratiegeschiedenis en de context daarachter.

Werk en betrokkenheid

Joy werkt met jongeren vanaf 14 jaar en ouder, vooral in stedelijke wijken waar veel jongeren te maken hebben met sociale uitdagingen. Hij begeleidt hen in hun persoonlijke ontwikkeling, bouwt vertrouwen op en helpt ze inzien dat fouten maken onderdeel is van het leerproces. Naast zijn rol als jongerenwerker is hij ook actief als steward bij een professionele voetbalclub en zet hij zich in als vrijwilliger bij vluchtelingenhulp.

Persoonlijke struggles

Een krachtig onderdeel van Joys verhaal is zijn ervaring met dakloosheid tijdens zijn studie. Hij heeft een half jaar bij een opvang voor daklozen geslapen. Deze periode was zwaar, maar gaf hem ook diepe inzichten in kwetsbaarheid, doorzettingsvermogen en de problemen die veel jongeren ervaren. Deze ervaring vormt de basis van zijn betrokkenheid en begrip in zijn werk.

Visie op racisme en samenleving

Joy gelooft dat racisme vaak voortkomt uit sociaal-economische ongelijkheid en dat stereotypen deze ongelijkheid koppelen aan etniciteit. Hij benadrukt het belang van het beoordelen van mensen als individu, los van hun afkomst of huidskleur. Hij haalt inspiratie uit het panafrikanisme en leiders als Kwame Nkrumah en Patrice Lumumba. Joy pleit voor verzoening en het leren van elkaars geschiedenis om zo begrip en verbinding te versterken.

Passies en interesses

Sport is een grote passie van Joy. Hij is supporter van meerdere Rotterdamse voetbalclubs, heeft jarenlang getennist en volgt sporten zoals UFC, darts en basketbal. Voor hem is sport een middel om jongeren te inspireren en te motiveren.

Toekomst en boodschap

Joy ziet zichzelf in de toekomst graag in een bredere maatschappelijke rol door voornamelijk mensen te inspireren voornamelijk hoe polarisatie en extremisme te tackelen

---

Joy Enait is daarmee een inspirerend voorbeeld van hoe kennis, ervaring en doorzettingsvermogen samen kunnen komen om jongeren echt te helpen en maatschappelijke impact te maken.

Quotes van Joy

1. “Verleden bepaalt heden.”

2. “De mens is slim, maar wij mensen zijn dom.”

3. “Fouten maken mag en misschien zelfs moet.”

4. “Wees trots op je roots, omarm de struggles van je voorouders.”

5. “Je afkomst gaat over waar je vandaan komt, niet alleen waar je ouders vandaan komen.”

6. “Jongeren verbinden zich niet met systemen, maar met mensen die ze begrijpen.”

 

---

✅ Nieuwe quotes in zijn stijl

7. “Kwetsbaarheid is geen zwakte, maar de basis van vertrouwen.”

8. “Identiteit is geen hokje, het is een reis.”

9. “Wie zijn geschiedenis niet kent, loopt verloren in de toekomst.”

10. “Onderdrukking stopt pas als we begrijpen, niet alleen oordelen.”

11. “Streetwise zijn leert je meer dan honderd boeken – maar samen maken ze je compleet.”

12. “Armoede is geen karakterfout, maar een gevolg van systemen.”

13. “Wij zijn meer dan statistieken – wij zijn verhalen.”

14. “Respect is niet iets wat je eist, het is iets wat je leeft.”

15. “Cultuur is geen last, het is je fundament.”

16. “Jouw stem is je kracht – laat niemand je stil maken.”

17. “Kapitalisme leert je dat je niet genoeg bent, maar jij bent genoeg.”

18. “Onderwijs zonder context is een verhaal zonder ziel.”

19. “Het grootste probleem van vandaag? We praten, maar luisteren niet.”